Nóż-jak wybrać

Nóż podstawowe wyposażenie każdego turysty,myśliwego,wędkarza itd.itp. Jednak wybór noża to nie takie proste jakby się mogło wydawać.
Jak przejrzycie internet znajdziecie sporo amatorów, w sumie to złe określenie "przygłupów" używających maczet czy innych wielkich noży do wszystkiego.  Uważają,że tylko z takim mieczem można przetrwać.  I można by się z tym zgodzić gdzieś w dżungli czy innym zarośniętym i gęstym zakątku.
Ale w naszym klimacie jest to bezpodstawne. A dlaczego takie giganty cieszą się popularnością w śród pseudo survivalowców? Bo czymś trzeba ten las karczować,jakoś budować szałasy czy zakładać pułapki. Tak pułapki. Zdarza się,że tacy mistrzowie zastawiają sidła-a jak wiadomo to najgorsze co można robić.

Ale nie o tym będę dziś pisał.  Opiszę tu jak wybrać nóż uniwersalny,jaki powinien mieć kształt itp. Oraz podsunę kilka propozycji noży prawie,że idealnych  w przystępnej cenie.

Zacznijmy od początku. Podstawą w wyborze noża jest uświadomienie sobie do czego nam jest potrzebny.
Z reguły ma być to nóż uniwersalny,którym zastrugamy patyki,przygotujemy jedzenie,coś przytniemy. Czy w sytuacji survivalowej użyjemy do zupełnie innego celu na jaki byśmy w normalnej sytuacji nie wpadli.

Ostrze czyli cześć tnąca jest najważniejszym elementem naszego noża. Musi być wykonane z dobrej stali węglowej lub innej  cechującej się wysoką odpornością na naprężenia.  Ja polecam dwie wysoko węglową szwedzką która cechuje się łatwością ostrzenia ale i niestety szybko się pokrywa nalotem. Co wymusza  większe dbanie o ostrze. Kiedyś opisywałem jak zrobić to przy pomocy musztardy (TU)
A jeśli nie zamierzamy bawić się w takie pieszczenie( ale warto ;) )  najlepiej wybrać  stal 440. No ale to,że nóż niby z takowej jest zrobiony jeszcze nic nie znaczy. Często ostrze za 40 zł też niby jest wykonane z tejże stali jednak z reguły to chińska tandeta.  Czasami producenci podają zakres stali np.420-480. Wtedy wiemy,że nie jest to dobre wyjście.

Maczetą tego nie zrobisz

Wymiary
Jedna z najważniejszych kwestii w doborze noża.  Maksymalny rozmiar ostrza według większości Książek to ok 12 do 15 cm ale jest to już nóż wielki i w wielu sytuacjach niepraktyczny. Dlatego ostrze idealne powinno mieć od 8 do 10 cm. Z tym,że ten pierwszy jest naprawdę mały ale w 90% wypadków starczy. A 10 cm to właściwy wybór z racji na praktyczność i wielofunkcyjność.


Kolejną sprawą jest wybranie kształtu ostrza i tu mamy gigantyczny wybór.
Od klasycznych po jakieś dziwne powyginane.

Oto kilka najpopularniejszych kształtów:

• Clip Point-klasyczny kształt klingo noża uniwersalnego. W którym ostrze opada wklęsło do czubka. Umożliwiając mocne kucie. Natomiast brzuch ostrza unosi się ku górze. Tego typu noże są bardzo popularne wśród myśliwych i traperów. Nadają się do ciężkiej pracy w terenie oraz do walki.
• Drop Point-tu grzbiet ostrza opada lekko wypukle do czubka.Dzięki temu nóż nie przebija wnętrzności podczas oprawiania zwierzyny.
• Skiner- to ślinie zakrzywione ostrze przeznaczone do pracy długimi, tnącymi ruchami. To wszystko sprawia,że idealnie nadaje się do skórowania
• Caper-to  krótki o ostro zakończony nóż myśliwski, z lekko opadniętym czubkiem. Tak by ułatwić prace w ciężko dostępnych miejscach podczas oprawiania.

Gdy już  wybierzemy sobie kształt. Musimy sobie odpowiedzieć na pytanie. OSTRZE STAŁE CZY SKŁADANE?

Jest to bardzo ważne. Nóż z ostrzem stałym jest zdecydowanie mocniejszy,umożliwia nam cięższą pracę no i jest zdecydowanie łatwiejszy do czyszczenia. Natomiast nóż ze składanym ostrzem jest wygodniejszy w przenoszeniu- jest bardziej skryty. Dzięki czemu idealnie nadaje się do zestawu EDC czy do noszenia na co dzień. No ale ma mankament a właściwie to dwa. Pierwszy to to,że musi mieć prawdę mocną blokadę ostrza dla naszego bezpieczeństwa.
Drugi mankament to podatność mechanizmów na zabrudzenie. A nie zawsze łatwo jest je wyczyścić.

Ostrze składane jest też w scyzorykach czy multitoolach ale to materiał na osobnego posta

Gdy już wiemy co chcemy powinniśmy wybrać rękojeść.   Obecnie producenci robią prawie ze wszystkiego. Od  kości czy poroża, rzez różne tworzywa a skończywszy na lince spadochronowej.
Jednak najważniejszy jest pewny chwyt, czyli rękojeść powinna być z porowatego i chropowatego tworzywa tak by nawet mokra ręka miała solidne oparcie.

Kolejnym elementem jest pochwa. Nie jest aż tak ważna jak nóż ale dobrze gdy ładnie trzyma nóż na miejscu i ma kilka sposobów na montaż-np. w pionie i poziomie.
Wybór mamy dość spory od materiałowych z kieszonkami na jakieś pierdoły przez kydexowe a skończywszy na tradycyjnej skórzanej.  Z tym,że w tej ostatniej nie powinno się trzymać noża w domu ze względu,że ostrze przechowywane w skórze dostaje nieco w ucho.

A teraz kilka przestróg-czyli na co zwrócić uwagę.

• Dobrze jeśli  nóż jest w konstrukcji FULTANG czyli metal przechodzi przez całość noża. Sprawia to,że nóż jest zdecydowanie mocniejszy, a gdy nam się zniszczy rękojeść bez większych problemów zrobimy sobie je sami czy kupimy zamienniki.

• Fajnie jeśli u dołu rękojeści jest otwór na linkę. Pozwala to na zabezpieczenie noża przed zgubieniem oraz chroni naszą rękę podczas pracy. 

• Wystrzegaj się chińczyków! W 90% noże z tego kraju są kiepskiej jakości.

toporek jest dużo bardziej poręczny i praktyczna niż tanto

• Unikaj konstrukcji tanto. Specjalnie pominąłem ten watek w opisie rodzajów ostrza bo czego jak czego ale ten kształt nie sprawdza  się podczas rozważnego bytowania w lesie.  Oczywiscie niemożna zaprzeczyć,że są naprawdę ładne modele z tym ostrzem jak np. kilka  noży firmy Ka-Bar. Ale w większości są to noże wielkie i brzydkie np. Cold Stell G-tanto.  Ten typ ostrza został zaprojektowany do walki a nie do leśnej włóczęgi. Wywodzi się on od japońskiego miecza katana który jak wiadomo był do zabijania. I właśnie dlatego ten nóż nie nadaje się zbytnio do niczego innego niż do walki. Fakt,że jest mocne. Ale ten kształt  często połączony z rozmiarami uniemożliwia  precyzyjną prace.                                    
•  Unikaj ząbkowanego ostrza-zbiera się tam bród i trudno je naostrzyć. Chociaż w niektórych sytuacjach bardzo się przydaje np.wspinaczka i awaryjne odcięcie liny lub skrobanie podpałki z kory-w takich sytuacjach się sprawdza idealnie.                                                                                                                                         
• Unikaj ostrza na górze. Uniemożliwia to sprawne batonowanie oraz praca jest bardziej niebezpieczna. Tego typu ostrza sprawdzają się podczas walki.                                                                                                                                                     
• Wystrzegaj się bagnetów-ich przeznaczenie to walka a nie leśne życie. Poza tym często wykonane są z kiepskiej jakości stali np. bagnet od AK

• Bierz przykład z innych. Rozejrzyj się po nożach jakich używają eksperci przetrwania np. Less Stroud,Ray Mears, Cody Lundin itd. Wszyscy mają noże w rozsądnych wymiarach i o odpowiednim kształcie ostrza.                     

  
 A teraz przyszedł czas na kilka propozycji z moje strony.

Używałem wielu różnych noży. Tanich i tych droższych ale mam kilku faworytów. Zacznę od tych budżetowych które można powiedzieć nieraz są lepsze od  tych z wyższej półki.

Mora clasic

Mora-świetne noże i duży wybór modeli polecam wersje carbon

• Clasic
• Heavy Duty
• Robust

Opinel

Klasyczne składane scyzoryki produkcji francuskiej. Wręcz obowiązkowa pozycja w kolekcji każdego miłośnika noży.
Polecam wymiary 8 oraz 10  Carbon oraz inox

 Fiskars-mały i lekki nożyk,który nie utonie i jest nie do zdarcia.

Nóż z ostrzem składanym- Schrade - Drop Point Folding Knife Mój nóż EDC-mam go  na co dzień przy sobie. Wygodne i poręczny mały nożyk idealnie do miejskiego zastosowania ale i w terenie daje radę. Fajna sprawą w nim jest wybijak do szyb-może się kiedyś przydać w urban syrvivalu.

No i przyszedł czas na drogie noże a właściwie to na jeden. Targnąłem się pewnego razu na wydatek 225zł-wiem nie aż tak dużo ale i nie mało. I kupiłem nóż Ka-Bar model Johnson Adventure® Gamestalker
 I muszę powiedzieć,że to najlepszy nóż jaki miałem. Solidny fajne ostrze o odpowiednim wymiarze. Został on  zaprojektowany właśnie do tego czym się zajmuje. Czyli do ogólnej pracy w dziczy od cięcia,batonowania,strugania  po cięższe prace awaryjne np.podważanie. Nadaje się też jako rynna do spuszczania soku z Brzozy.
 Jest w konstrukcji Fultang dzięki czemu końcówki rękojeści można używać jak młotka do rozłupywania skorupiaków czy np.węgla do filtra  na wodę. Nóż potężny chociaż mały,solidnie wykonany. Natomiast pochwa już nieco gorzej. A dlaczego? MADE IN CHINA-to wszytko tłumaczy

SPECYFIKA:
Stal: nierdzewna 440A
Długość całkowita: 203 mm
Długość głowni: 102 mm
Grubość głowni: 4,8 mm
Typ głowni: Recurve
Twardość: 55-58 HRC
Rękojeść: GFN-PA66
Waga: 121g


Poza  kupieniem noża mamy jeszcze jedno wyjście. Zamówić wykonanie własnego projektu. Jest to dość drogie ale nie najdroższe a mamy nóż indywidualny i niepowtarzalny.   Jeśli był by ktoś zainteresowany odsyłam do kolegi z Ursus Survival Group .

Mam nadzieje,że chociaż w małym skrawku objaśniłem  sposób dobrania odpowiedniego narzędzia. Jeśli mieli byście jakieś pytania to walcie śmiało na konradbusza@gmail.com albo przez FB czy też w komentarzach ;)

Moje podstawowe EDC i nóż Schrade